یارانه نقدی خانوارها انتحاری شد | زمان واریز یارانه نقدی 5 برابری اعلام شد

اخبار زیادی در خصوص افزایش مبلغ یارانه نقدی در چند وقت اخیر شنیده شده است اما این مبلغ قطعی یارانه نقدی از طرف دولت و یا مجلس هنوز اعلام نشده است.یارانه نقدی بهمن ماه با شرایط جدید در 20 ماه به حساب سرپرست خانوار واریز می شود.مرحله یکصد و سی‌ و دوم یارانه نقدی مربوط به بهمن ماه، روز چهارشنبه (۲۰ بهمن ماه) به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد. واریز این مرحله از یارانه نقدی، مانند سنوات گذشته به ازای هر نفر ۴۵۵,۰۰۰ ریال است.

در شرایطی که مجلس با حفظ ارز ۴۲۰۰ تومانی تا سقف ۹ میلیارد دلار موافقت کند، آن زمان بعید به نظر می‌رسد که دولت توان افزایش یارانه نقدی و کارت اعتباری را نخواهد داشت و از طرفی از نظر دولت  توجیه ندارد که هم یارانه کالای اساسی پرداخت کند و هم یارانه نقدی را افزایش دهد.

 دولت هفته‌های گذشته اعلام کرده بود با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، مابه ازای آن را به شکل یارانه نقدی و کارت اعتباری به مردم پرداختمی کند. اما حذف ارز ترجیحی با مخالفت مجلس مواجه شد و حالا افزایش یارانه نقدی یک خانوار ۴ نفره به ۸۰۰ تومان در سال ۱۴۰۱ در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

 پیش شرط افزایش یارانه نقدی و کارت اعتباری حذف ارز ترجیمی است. هر چند بررسی‌های تازه هم نشان می‌دهد که دولت سیزدهم همچنان مُصر است تا ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کند و یارانه نقدی و کارت اعتباری را جایگزین آن کند.

هادی سبحانیان، معاون وزیر اقتصاد این موضوع را تایید کرده و گفته که تا پایان سال کارت اعتباری و یارانه‌ای آماده می‌کنند و از سال آینده این کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای را می‌توان شارژ کرد.

او معتقد است که با وجود کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به نفع اقتصاد است و مهمترین شرط حذف ارز ۴۲۰۰ نیز وجود کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای است.

معاون وزیر اقتصاد همچنین گفته که تا به این لحظه مجلس تصمیم گرفته است که ارز ۴۲۰۰ تومانی تا سقف ۹ میلیارد دلار در بودجه سال آینده بماند. اما با این وجود دولت با آماده سازی کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای همچنان امیدوار است که مجلس با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موافقت کند.  

یارانه‌ نقدی سال ۱۴۰۱ افزایش می‌یابد؟

تا این جای کار می‌دانیم که پیش شرط افزایش یارانه در قالب نقدی و کارت اعتباری، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است. در حال حاضر نیز در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ منابعی برای تامین کالا‌های اساسی با نرخ ارز ترجیحی در نظر نگرفته است. با این اوصاف عملا با تخصیص ندادن ارز به این موضوع از نگاه دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال آینده حذف شده است.

در آن سو، اما کمیسیون تلفیق بودجه مصوبه‌ای داشته که با حذف این ارز برای سال آینده مخالفت شده است و، اما هنوز در صحن علنی مجلس بررسی نشده و باید به رای نمایندگان مجلس گذاشته شود.  

اما بررسی اظهارات نمایندگان مجلس و جو حاکم بر بهارستان حکایت از این دارد که اگر دولت تا پیش از پایان سال جاری کارت‌های اعتباری و یارانه‌ای را آماده کند، احتمال تغییر نظر مجلسی‌ها وجود دارد.

با این حال در شرایطی که مجلس با حفظ ارز ۴۲۰۰ تومانی تا سقف ۹ میلیارد دلار موافقت کند، آن زمان بعید به نظر می‌رسد که دولت توان افزایش یارانه نقدی و کارت اعتباری را نخواهد داشت و از طرفی از نظر دولت  توجیه ندارد که هم یارانه کالای اساسی پرداخت کند و هم یارانه نقدی را افزایش دهد.

یارانه‌ نقدی  به چقدر می‌رسد؟

در حال حاضر، چون تکلیف ارز ۴۲۰۰ تومانی مشخص نشده، دولت هم اظهارنظر‌های خود درباره افزایش یارانه را متوقف کرده تا وضعیت ارز ترجیحی مشخص شود. اما پیش از این محسن رضایی گفته بود که یک خانوار چهار نفره در سال آینده ۸۰۰ هزار تومان در قالب یارانه نقدی و کارت اعتباری دریافت می‌کند.

طبق گفته‌ها اخیر، معاون اقتصادی ابراهیم رئیسی، مجموع یارانه نقدی، معیشتی و کالای اساسی هر نفر در سال ۱۴۰۱ به ۲۰۰ هزار تومان می‌رسد.   بر این اساس وعده داده شد که نیمی از مبلغ به صورت نقدی و نیمی دیگر به شکل کالا خواهد بود.

اما اگر ارز ترجیحی حذف نشود، مبلغ یارانه ها همچون سال جاری خواهد بود و تغییری نخواهد داشت.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس با اعلام اینکه یارانه نقدی ۴۵ هزار پانصد تومانی در سال آینده بدون افزایش پرداخت خواهد شد، ادامه داد: یارانه معیشتی نیز همچون گذشته به خانوارهای که دریافت می کردند پرداخت خواهد شد.

به گزارش روزگارمعدن، حجت‌الاسلام محمدرضا میرتاج‌الدینی نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دولت در بودجه سال ۱۴۰۱ پیشنهاد حذف ارز ترجیحی را داده بود، گفت: با بررسی‌های که در کمیسیون انجام شد با این موضوع مخالفت شد و برای واردات کالاهای اساسی در سال آینده کمیسیون تلفیق ۹ میلیارد مصوب کرد.

وی با بیان اینکه نظر دولت دادن یارانه کالایی پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به مردم بود، افزود: پیشنهادی که دولت ارائه کرده بود این بود که یارانه قبلی ۴۵ هزار تومانی و معیشتی محفوظ بماند و یارانه‌ کالایی پس از حذف ارز ترجیحی به دهک‌های مختلف پرداخت شود.

نماینده تبریز در مجلس با اعلام اینکه یارانه ۴۵ هزار پانصد تومانی در سال آینده بدون افزایش پرداخت خواهد شد، ادامه داد: یارانه معیشتی نیز همچون گذشته به خانوارهای که دریافت می کردند پرداخت خواهد شد.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۱ مجلس با بیان اینکه باید در صحن علنی نیز درباره حذف ارز ترجیحی تصمیم‌گیری شود، عنوان کرد: در کمیسیون تلفیق بودجه با حذف ارز ترجیحی مخالفت شده است البته  مصوبات کمیسیون باید در صحن علنی پارلمان به رای نمایندگان گذاشته شود.

به اعتقاد رئیس کمیته برنامه و بودجه مجلس ادامه اختصاص ارز ترجیحی به معنای حذف یارانه‌هایی است که قرار بود در صورت حذف این ارز به شهروندان تعلق بگیرد.

در روزهای گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه کمیسیون تلفیق با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی مخالفت کرد . به اعتقاد کارشناسان با همین یک بند کل لایحه بودجه زیر سوال می‌رود. لایحه بودجه‌ای که به گفته خود بودجه‌نویسان با دلار حدود ۲۳ هزار تومان بسته شده است و برخلاف سال‌های گذشته اسمی از ارز ترجیحی در آن نبود حالا به ناگهان با مصوبه کمیسیون تلفیق و اضافه کردن ۹ میلیارد دلار ۴۲۰۰ تومانی مواجه می‌شود. در همان نگاه اول متوجه می‌شوید که یک کسری نزدیک به ۱۷۰ هزار میلیارد تومانی ایجاد می‌شود. برای بررسی جزییات بیشتر با رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به گفتگو نشستیم. با گسترش نیوز همراه باشید:

فرضیه دولت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است

جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: فرض دولت بر این است که ارز ترجیحی حذف شود و دلار بر مبنای نرخ نیمایی به فروش برسد تا بتواند تفاوت قیمت میان ارز ترجیحی و نیمایی را به عنوان یارانه به گروه های آسیب پذیر پرداخت کند و بخشی از آن را برای تامین نهاده‌های مشمول ارز ترجیحی مورد استفاده قرار دهد.

وی افزود: وقتی ارز ترجیحی پایدار و ارز نیمایی، حذف شود پرداخت یارانه منطقی نخواهد بود. البته ممکن است بخشی از درآمد دولت کاهش پیدا کند که آن بخش را اعضای کمیسیون تلفیق سعی می کنند در موارد دیگر بررسی کرده و توازن میان درآمدها را در بودجه ایجاد کنند.

یارانه  نقدی احتمالی حذف می شود

عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ ادامه داد: اگر بخشی از درآمدهای ارز نیمایی حذف شود در نقطه مقابل یارانه‌ای که قرار بود به مردم پرداخت شود، حذف خواهد شد. چون یارانه زمانی موضوعیت پیدا می کند که ارز نیمایی به واردات کالاهای اساسی اختصاص داده شود. اگر قرار باشد ۹ میلیارد دلار از منابع ارزی برای واردات کالاهای اساسی مشمول ارز ترجیحی اختصاص یابد چون این کالاها به قیمت پایین عرضه می شود بنابراین نیازی به پرداخت یارانه به اقشار ضعیف جامعه نیست.

نماینده مردم شیراز در مجلس اظهار کرد: پیشنهاد دولت در لایحه، حذف ارز ۴۲۰۰ است و درآمد حاصل از آن نیز به گروه‌های واقع در دهک های اول تا هفتم پرداخت می‌شود. به برخی ۱۱۰ به برخی ۹۳ و بعضی دیگر ۹۰ هزار تومان یارانه در ماه علاوه بر ۴۵ هزار تومان کنونی پرداخت می‌شود. اگر به پیشنهاد دولت مبنی بر حذف ارز ترجیحی رای ندهیم ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از محل منابع یعنی درآمدهای نفتی را باید برای ارز ۴۲۰۰ اختصاص دهیم و اگر این کار صورت گیرد عملا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از محل منابع بودجه حذف می شود و کسری منابع اتفاق می افتد.

نظر اعضای کمیسیون درباره حذف ارز ۴۲۰۰

عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس درباره نظر اعضای کمیسیون تلفیق درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی افزود: در کمیسیون الان با این مشکل مواجه هستیم که اگر به پیشنهاد دولت برای حذف رای ندهیم باید ۴۰۰ هزار میلیارد از محل منابع درآمدهای نفتی را به ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص بدهیم. اگر این کار صورت گیرد عملا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه کم می شود. مشخص نیست که این میزان اعتبار از کدام محل تامین خواهد شود. اگر مجلس پیشنهاد دولت مبنی بر حذف را نپذیرد قطعا کسری بودجه پیش می‌آید.

جعفر قادری نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در پایان درباره نحوه بستن بودجه ۱۴۰۱ اظهار کرد: دولت تلاش کرده است که بدون توجه به برجام، بودجه را ببندد. کار سختی است و انتظارات و توقعات را نمی تواند پاسخ بدهد. چون با این تورمی که داریم، انتظار می رود که افزایش حقوقی هم در پی باشد. که اگر همانند سالهای قبل باشد روشی منطقی نیست.

آخرین جزئیات از پرداخت یارانه نقدی جدید

وعده پرداخت یارانه چند صد هزار تومانی نه تنها در در دی‌ماه محقق نشد بلکه اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد که این یارانه در ماه بهمن هم واریز نخواهد شد.

در تازه‌ترین اطلاعیه سازمان هدفمندی یارانه‌ها برای واریز یارانه معیشتی، خبری از پرداخت یارانه جدید که از مدت‌ها قبل وعده آن داده شده بود، نیست.

فردا همزمان با ۱۰ بهمن‌ماه و به روال ماه‌های قبل یارانه معیشتی پرداخت خواهد شد. این یارانه از زمان افزایش قیمت بنزین در آبان ۱۳۹۸ در دستور کار دولت قرار دارد و مبلغ آن بسته به تعداد اعضای خانوار متفاوت است.

اما در چندماه اخیر بحث‌هایی در رابطه با افزایش مبلغ یارانه نقدی پرداختی مطرح شد که در اهم آن در اواخر آذرماه، محسن رضایی-معاون اقتصادی رییس جمهور- اعلام کرد که یارانه نقدی تا ۸۰۰ هزار تومان افزایش می‌یابد و در اوایل دی ماه پرداخت خواهد شد. به دنبال آن وزیر اقتصاد هم خبر پرداخت یارانه را رد نکرد ولی در مورد زمان آن اعلام دقیقی نداشت.

اعلامی که از سوی مسئولان در رابطه با پرداخت یارانه جدید انجام شد نشان داد که مبلغی بین ۹۰ تا ۱۲۶ هزار تومان برای یارانه بگیران معیشتی در نظر گرفته شده است که حدود ۶۰ میلیون نفر را در بر خواهد گرفت ولی در نهایت پرداختی در دی ماه صورت نگرفت. در مورد پرداخت در بهمن ماه نیز اما و اگرهایی مطرح بود، اما ظاهرا به این ماه هم نرسیده و باید منتظر پرداخت در ماه‌ اسفند یا ماه‌های دیگر بود.

بر این اساس اگر هم یارانه ۸۰۰ هزار تومانی مطرح باشد، قرار نیست به هر شخص این رقم پرداخت شود بلکه به همراه یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی، یارانه معیشتی و یارانه جدید مجموعه پرداختی خانوار می‌تواند تا ۸۰۰ هزار تومان افزایش یابد.

این در حالی است که  پرداخت یارانه نقدی جدید در نتیجه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید از این محل تامین شود، ولی مساله اینجاست که هنوز دولت و مجلس در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به توافق نهایی نرسیده اند و مشخص نیست که چه زمانی این کار انجام شود.

بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۲۳ میلیون نفر یارانه­ بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرده است.

بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این سال، تعداد ۲۳ میلیون نفر یارانه­ بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرد اما برای حذف از لیست یارانه‌بگیران اقدامی نشد.

 بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این سال، تعداد ۲۳.۰۳۳.۵۰۵ نفر یارانه­ بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرد؛ در حالی که در سال یاد شده، اقدامی مبنی بر معرفی خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی برای حذف از لیست یارانه­ بگیران صورت نپذیرفت.

مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری در گزارشی به منابع و مصارف قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در بودجه‌های سنواتی پرداخت و در بخشی از این گزارش آورد: قانون هدفمندسازی یارانه­‌ها در دی‌­ماه سال ۱۳۸۸ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از آذرماه سال ۱۳۸۹، عملیاتی شد. پیش از تصویب برنامه ششم توسعه، منابع و مصارف قانون یاد شده در قوانین بودجه سنواتی به شیوه کلی ارائه شد.

از سال ۱۳۹۶ و به استناد بند (ب) ماده ۳۹ قانون برنامه ششم توسعه، دولت به­‌منظور ایجاد شفافیت در اجرای قانون، مکلف به ارائه دریافت­‌ها و پرداخت­‌های مرتبط با قانون هدفمند کردن یارانه­‌ها در جدول جداگانه همراه با بودجه‌­های سنواتی شد. از این‌رو، از سال ۱۳۹۵ به این­‌سو، منابع و مصارف هدفمندی یارانه­‌ها ذیل تبصره (۱۴) قوانین بودجه سنواتی لحاظ شده است.

رشد منابع هدفمند کردن یارانه­‌ها

منابع قانون هدفمند کردن یارانه­‌ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۰، قریب به ۴۱ درصد رشد داشته و از حدود ۳۳۴۵ هزار میلیارد ریال به ۴۷۰۷ هزار میلیارد ریال رسیده است.

مصارف هدفمندی یارانه‌­ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، از سه بخش اصلی «مصارف غیرهدفمندی»، «هدفمندی یارانه­‌ها» و «حمایت از تولید و اشتغال» تشکیل شده است.

نقطه قوت لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، در کاهش سهم مصارف غیرهدفمندی از کل مصارف موضوع جدول تبصره (۱۴) است؛ به­‌ طوری که سهم مصارف غیرهدفمندی از کل مصارف، از ۵۵.۵ درصد در قانون بودجه ۱۳۹۷ به ۲۸.۵ درصد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، تقلیل یافته است. از سوی دیگر در لایحه مزبور، سهم مصارف هدفمندی، ۵۵.۶ درصد و ۴۸.۲ درصد نیز نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.

سهم پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی و طرح حمایت معیشتی خانوار از کل پرداختی هدفمندی یارانه­‌ها در قوانین بودجه سنواتی روند کاهشی داشته و از ۶۸.۲ درصد در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به ۲۸.۲ درصد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ رسیده است.

به استناد قانون هدفمندی یارانه­‌ها، دولت موظف است تا ۵۰ درصد از خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را به پرداخت نقدی و غیرنقدی به خانوارها اختصاص دهد. اجرای طرح حمایت معیشتی خانوارها از سال ۱۳۹۹، به مصارف هدفمندی جدول تبصره ۱۴ اضافه شد. هدف دولت از ارائه­ این طرح، کمک به خانوارهای متوسط و کم‌درآمد بوده است.

سهم پرداخت یارانه نقدی، غیرنقدی و طرح حمایت معیشتی خانوار از کل پرداختی هدفمندی یارانه‌­ها

سهم پرداخت یارانه نقدی، غیرنقدی و طرح حمایت معیشتی خانوار از کل پرداختی هدفمندی یارانه‌­ها در قوانین بودجه سنواتی روند کاهشی داشته و از ۶۸.۲ درصد در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به ۲۸.۲ درصد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ رسیده است.

از آنجایی‌ که سهم مصارف هدفمندی از کل مصارف، از ۴۴.۵ درصد در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به ۵۵.۶ درصد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ رسیده است؛ و همچنین تعداد ردیف­‌های مربوط به مصارف هدفمندی از ۴ در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به ۱۴ در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ افزایش داشته است، از این­رو، به ­نظر می­‌رسد رویکرد دولت، تغییر رویه از پرداخت نقدی به سایر سیاست­‌های حمایتی موضوع ردیف­‌های مصارف هدفمندی جدول تبصره ۱۴ است.

تخصیص منابع ثابت به مصارف پرداخت یارانه نقدی، غیرنقدی و طرح حمایت معیشتی در کنار حذف سه دهک بالای درآمدی صورت می‌­پذیرد. در این راستا، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به شناسایی سه دهک بالای درآمدی یارانه‌ ­بگیران از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام کرده است.

یک میلیون نفر یارانه بگیر ثروتمند حذف نشدند

در سال ۱۳۹۸، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی با استفاده از تمامی بانک‌­های اطلاعاتی در اختیار، طی دو مرحله در ماه­‌های شهریور و مهر آن سال، نسبت به ارسال مشخصات تعداد ۲۶۲.۹۷۹ خانوار شامل ۱.۰۰۵.۱۲۴ نفر به سازمان هدفمندسازی جهت حذف یارانه ایشان اقدام کرده است.

با این­ حال، طبق گزارش تفریغ بودجه ۱۳۹۸، دولت همچنان موفق به حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران در آن سال نشد.

با در نظر گرفتن چهار گروه از حامل‌‌‌های انرژی شامل گاز طبیعی در بخش خانگی، ‌‌‌فرآورده‌‌‌های نفتی در بخش خانگی و بنزین و گاز طبیعی در بخش حمل‌‌‌و‌‌‌نقل، دهک دهم درآمدی حدود ۳ برابر دهک اول درآمدی، بیشتر از یارانه‌‌‌های درآمدی بهره‌‌‌مند شده است.

همچنین دهک‌های کم‌درآمدتر، در هزینه‌‌‌های زندگی وابستگی بیشتری به یارانه‌‌‌های انرژی دارند. به زبان ساده‌‌‌تر این گروه‌‌‌ها با افزایش قیمت حامل‌‌‌های انرژی فشار بیشتری را متحمل خواهند شد. از این­رو، نظر به اینکه میزان پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی در قوانین بودجه سال­های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ و همچنین لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، ثابت مانده است؛ بنابراین، طرح و اجرای سیاست‌های حمایتی از دهک‌­های درآمدی پایین­تر از سوی دولت ضروری است.

در میان سهمی که دهک‌های درآمدی از یارانه انرژی به خود اختصاص داده‌‌‌اند، در دهک‌های کم‌درآمدتر درآمدی سهم گاز و فرآورده‌‌‌های نفتی بیشتر است و در عوض، در دهک‌‌‌های پردرآمد، سهم گاز طبیعی و بنزین در بخش حمل‌‌‌ونقل سهم بیشتری از یارانه‌‌‌های انرژی را داراست.

مبلغ جدید یارانه نقدی و معیشتی

در قانون بودجه سال ۱۳۹۹، اعتبار جداگانه­‌ای بابت اجرای طرح حمایت معیشتی خانوارها در ردیف بودجه تعریف شده بود، اما در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، پرداخت نقدی، غیرنقدی یارانه­‌ها و طرح حمایت معیشتی خانوار، یک ردیف بودجه را به خود اختصاص داده‌­اند. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، مبلغ ۳۱۰.۰۰۰ میلیارد ریال بابت اجرای طرح معیشت و ۴۲۸.۰۰۰ میلیارد ریال بابت پرداخت نقدی و غیرنقدی یارانه‌ها (مجموعاً ۷۳۸.۰۰۰ میلیارد ریال) در نظر گرفته شده است. مبالغ مذکور از قانون بودجه سال ۱۳۹۸ تا لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، ثابت و بدون تغییر مانده‌اند.

بر اساس بند (ب) تبصره (۱۴) لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه­‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان موظف است حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ قانون بودجه سال ۱۴۰۱، ضمن دهک ­بندی درآمدی تمامی خانوارهای یارانه ­بگیر نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پردرآمد اقدام نماید تا منابع حاصل، صرف پرداخت یارانه برای حمایت از اقشار آسیب­ پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش و پشت نوبتی نهادهای حمایتی شود.

۲۳ میلیون ثروتمند یارانه نقدی می‌گیرند

بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این سال، تعداد ۲۳.۰۳۳.۵۰۵ نفر یارانه­ بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرد؛ در حالی که در سال یاد شده، اقدامی مبنی بر معرفی خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی برای حذف از لیست یارانه­ بگیران صورت نپذیرفت.

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ از مجموع ۷۴۲.۹۰۰ میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده برای حمایت از تولید و اشتغال در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، ۶۶۳.۹۰۰ میلیارد ریال (۸۹ درصد) به صندوق پیشرفت و عدالت ایران تخصیص یافته است. در واقع، یکی از رویکردهای اساسی در اصلاحات ساختاری بودجه­، تغییر از ردیف­ محوری به برنامه­محوری است.

مجموع تعداد منابع و مصارف جدول تبصره (۱۴) موضوع هدفمندی یارانه­‌ها از ۵۴ ردیف در قانون بودجه سال ۱۴۰۰، به ۳۱ ردیف در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است. همچنین، ایجاد ردیف بودجه مربوط به صندوق پیشرفت و عدالت ایران (توزیع ملی و استانی) و تشکیل ۳۱ صندوق برای تحقق رشد اقتصادی استان‌ها، مجموعاً به مبلغ ۶۶۳.۹۰۰ میلیارد ریال، حاکی از نگاه برنامه­ محوری در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ است.

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی  از افزایش یارانه نقدی خانوار در سال آینده خبر داد.

وی افزود کمیسیون تلفیق قصد دارد تمام یارانه های موجود از جمله یارانه معیشتی را ادغام کرده و در قالب های نقدی و غیرنقدی به مردم پرداخت شود.سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه تصریح کرد حتماً افزایشی در یارانه ها برای سال آینده نسبت به سال گذشته و امسال خواهیم داشت اما هنوز ساز و کار در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار نگرفته است.

با نزدیک شدن به پایان سال، این سوال مطرح می‌شود که بالاخره تکلیف حذف ارز ترجیحی و در پی آن یارانه جدید چه شد؟

هرچه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم، این سوال که تکلیف یارانه جدید چه می‌شود، پررنگ‌تر از قبل در ذهن‌ها نقش می‌بندد. تاکنون حذف ارز ترجیحی تقریبا قطعی شده و همه نمایندگان مجلس می‌گویند سال جدید ارز ترجیحی دیگر جایی در اقتصاد ندارد؛ البته در مورد ارز دارو و نان هنوز کمی تردید وجود دارد.

از این دو مورد که بگذریم، با حذف ارز ترجیحی، لازم است یارانه‌ای جدید پرداخت شود تا نیاز مردم را پوشش دهد و به اقشار کم‌درآمد جامعه فشاری وارد نشود. ایده‌های متفاوتی هم در مورد یارانه جدید پس از حذف ارز ترجیحی مطرح شده است؛ دولت از یارانه ۱۱۰هزار تومان می‌گوید که برخی معتقدند نمی‌تواند تبعات ناشی از حذف ارز ترجیحی را جبران کند.

عده‌ای از یارانه‌هایی با مبالغ بالاتر می‌گویند؛ مثلا یارانه ۸۰۰هزار تومانی برای خانواده۴نفره یکی دیگر از فرضیه‌هاست که البته در این مورد هم هنوز هیچ چیز قطعی نیست و ممکن است یارانه ۸۰۰هزار تومانی هم تنها در حد حدس و گمان باقی بماند.

از سویی دیگر عده‌ای معتقدند یارانه نقدی نباید به مردم اعطا شود و یارانه جدید باید به صورت کالا و یا کالا کارت باشد؛ در این مورد هم مخالفت‌های زیادی وجود دارد؛ برای مثال مخالفان یارانه کالایی می‌گویند ممکن است عده‌ای از برخی کالاها استفاده نکنند. در این صورت تکلیف چیست؟

طرفداران یارانه نقدی هم معتقدند مردم خود می‌توانند تصمیم بگیرند که چگونه برای یارانه‌ای که به آن‌ها اعطا می‌شود، برنامه بریزند. در واقع به بیان ساده‌تر باید گفت: نظرات در مورد یارانه جدید بسیار است و هیچ نظر قطعی در این باره اعلام نشده است.

حتی در میان مسئولان نیز هیچ چیز مشخص نیست و خود مسئولان هم نمی‌دانند چه اتفاقی قرار است بیفتد؛ این ناهماهنگی در حدی است که یک نماینده مجلس به اقتصاد آنلاین گفت: نمی‌توان چیزی حتی در مورد زمان یارانه جدید گفت؛ چراکه ما می‌گوییم یارانه جدید در سال جدید پرداخت خواهد شد؛ اما نمی‌توان قطعی گفت؛ ممکن است دولت فردا نظرش عوض شود و بگوید یارانه از همین امروز پرداخت می‌شود.

حال باید منتظر ماند و دید بالاخره این کشمکش‌ها برای پرداخت یارانه جدید به کجا خواهد رسید؟

دارو به عنوان یکی از چند قلم کالایی که ارز ترجیحی می‌گیرد، شاید تنها کالای استراتژیک باشد که افزایش قیمت آن می‌تواند دستخوش نارضایتی مردم و دست‌اندرکاران تولید دارو شود.

این روزها که موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، بیش از پیش جدی شده و این احتمال هست که با حذف این نوع ارز، وضعیت قیمت کالاها در بازار داخلی کشور دستخوش تغییراتی شود که ترکش‌های آن به سمت و سوی مردم خواهد بود. در این بین، موضوع دارو با سایر کالاها فرق دارد. زیرا، دارو به عنوان یک کالای استراتژیک، از حساسیت‌های خاص خودش برخوردار است و هر گونه تغییر در قیمت دارو، با واکنش‌هایی همراه خواهد بود.

بنابراین، یکی از سوالاتی که این روزها مطرح می‌شود، این است که بعد از حذف ارز ترجیحی، سرنوشت قیمت دارو چه خواهد شد و اساساً گرانی دارو را شاهد خواهیم بود، یا اینکه طبق فرمول از قبل پیش بینی شده، مابه‌التفاوت ارز ترجیحی به بیمه‌ها داده خواهد شد تا آنها از گران شدن قیمت دارو برای مردم جلوگیری کنند. در واقع، قرار است که طبق این فرمول، اعتبار مورد نیاز برای آزادسازی قیمت دارو به سازمان‌های بیمه‌گر داده شود و این بیمه‌ها خواهند بود که باید از افزایش پرداختی مردم بابت دارو، جلوگیری کنند.

اما، دغدغه برخی از کارشناسان در مواجهه با راهکار جلوگیری از افزایش قیمت دارو بعد از آزادسازی نرخ ارز، این است که بیمه‌ها نتوانند اعتبار مورد نیاز را بگیرند و اگر هم موفق شوند اعتبار لازم را از دولت بگیرند، این احتمال هست که جای دیگری هزینه شود و یا اینکه با تأخیرهای طولانی مدت به شرکت‌هایی دارویی پرداخت شود که در نتیجه آن، شاهد بحرانی شدن بازار دارو باشیم.

بر همین اساس، تا زمانی که این دغدغه و نگرانی بابت هزینه شدن پول مابه‌التفاوت نرخ ارز دولتی و آزاد رفع نشود، نمی‌توان به آرامش بازار دارو بعد از آزادسازی نرخ ارز امیدوار بود. از همین رو، باید از همین حالا تکلیف اعتبار مورد نیاز برای جلوگیری از افزایش قیمت دارو مشخص شود. اینکه چه مقدار اعتبار نیاز است و در وهله بعد، بیمه‌ها باید متعهد شوند که اجازه نخواهند داد بازار دارویی کشور دچار نوسان قیمت شود.

سید کاظم دلخوش عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱، با عنوان این مطلب که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌تواند اثر مستقیم بر افزایش قیمت‌ها داشته باشد، گفت: گران شدن یک کالا تأثیر مستقیم بر قیمت سایر کالاها دارد و قطعاً قیمت دارو، نان و کالاهای ضروری افزایش می‌یابد.

یارانه نقدی 800 هزار تومان می شود؟

رئیس جمهور در زمان انتخابات بیان کرده بود احتمالا از آذرماه مبلغ یارانه نقدی افزایش پیدا کند. اما مبلغ افزایش یارانه چقدر است و مشمولان یارانه چه کسانی هستند؟یارانه ۸۰۰ هزار تومانی واریز می‌شود؟

هر چند رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید یارانه نقدی تاثیری در بهبود معیشت مردم نداشته، اما آخرین اخبار حاکی از افزایش این مبلغ احتمالا تا پایان فصل زمستان است.

اگرچه عده‌ای معتقدند ترکیب دولت رئیسی در کنار وعده‌های انتخاباتی او احتمال محقق‌شدن تغییرات در نظام پرداخت یارانه را جدی‌تر می‌کند، اما کسری بودجه و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچنان محل سؤال هستند، علاوه بر اینکه براساس اظهارات پیش از انتخابات رئیسی، احتمالا باید تا پایان فصل پاییز در انتظار وقوع تحولات یارانه‌ای بمانیم.

یارانه نقدی، دومین واریزی بهمن است. این یارانه نیز براساس زمانبندی در روز بیستم بهمن به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود. مبلغ این یارانه نیز طی چندین سال گذشته بدون تغییر بوده، به نحوی که همه‌ی خانوار‌های مشمول مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به‌ازای هر یک از اعضای خانواده دریافت می‌کنند.با وجود چنین روندی تاکنون دو سناریو رقم دار منتشر شده است.

اولین آن مربوط به اظهارات ابراهیم رئیسی است که برای کاهش هزینه خانواده‌ها وعده داده که کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود. بر این اساس به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرض‌الحسنه با کارمزد دو درصد تخصیص یابد.

این یارانه برای خانواده پنج نفره سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر است. آنطور که رئیسی گفته این کمک‌های معیشتی قرار است به دولت برگردد، اما او گفته به خانواری که در پرداخت اقساط مشکل داشته باشد یارانه بازپرداخت تعلق می‌گیرد.

علاوه بر این، جوان‌ترین وزیر کابینه دولت رئیسی موافقت خود را با افزایش یارانه‌ها اعلام کرده است.

جدا از بدنه دولت، در مجلس نیز زمزمه‌های در حوزه کاهش یا افزایش یارانه‌ها وجود دارد، مجلسی‌ها به دنبال این هستند که موضوع حذف یارانه‌ها را به رفراندوم بگذارند.

به گزارش سازمان هدفمندسازی یارانه‌های کشور، مدیرعامل این سازمان یادآور شد؛ دراین ماه، «دهمین قسط» از پرداخت دومین مرحله وام یک میلیون تومانی کرونایی، از حساب سرپرستان خانواده‌هایی که این وام را دریافت کرده‌اند، کسر می‌شود.

بر اساس گفته ابراهیم رئیسی، هر یک از اعضای خانوار دهک‌های اول تا سوم نفری ۲۰۰ هزار تومان یارانه می‌گیرند. یارانه دهک‌های چهارم و پنجم هم نفری ۱۵۰ هزار تومان است. بر اساس وعده رئیسی، هر خانوار چهار نفره باید منتظر یارانه ۸۰۰ تا۶۰۰ هزار تومانی باشد.

این در حالی است که اکنون رقم یارانه نقدی ماهانه نفری ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است و مجموع یارانه نقدی یک خانوار چهار نفره ۱۸۲ هزار تومان است.

یارانه نقدی این افراد ۲۰۰ هزار تومان می شود

۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه به اقشار آسیب‌پذیر اختصاص می‌یابد. این خبری است که معاون وزیر اقتصاد اعلام کرده و به‌نظر می‌رسد این گزاره پیشنهادی وزارت اقتصاد برای جبران فشار ناشی از حذف ارز ترجیحی در بودجه سال آینده باشد. هادی قوامی درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱ می‌گوید: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت، ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد و تخصیصی برای اعطای این ارز درنظر گرفته نشده است. احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در تکمیل این گزاره می‌گوید: دولت قائل به این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌صورت تدریجی حذف شود که شوک به‌دنبال نداشته باشد. او توضیح می‌دهد: ارز ترجیحی دارو حفظ خواهد شد و درخصوص نان که قوت غالب مردم است نیز فشاری وارد نخواهد شد. همزمان سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، دیروز در جمع دانشجویان دانشگاه شریف گفت: دولت لایحه حذف ارز ترجیحی را از مجلس پس نگرفته است.

مجلس پیش از این به فوریت لایحه پیشنهادی دولت برای تغییر مسیر ارز ۴۲۰۰ تومانی رأی نداد. اکنون به‌نظر می‌رسد دولت امیدوار است در قالب لایحه بودجه سال آینده، از حجم ارز تخصیصی با نرخ ترجیحی، بر مبنای دلار ۴۲۰۰ تومانی، بکاهد و بخشی از آن را در قالب کمک معیشتی و یا به‌صورت یارانه نقدی بین ۶ دهک جامعه توزیع کند. اگر مبنای قضاوت را مبلغ اعلام‌شده از معاون وزیر اقتصاد در نظر بگیریم، به‌نظر می‌رسد دولت تصمیم دارد؛ سال آینده، ۴ میلیارد دلار از ارز ترجیحی را با نرخ ۲۵ هزار تومان آزاد و آن را بین ۶۰ میلیون نفر از اقشار متوسط و آسیب‌پذیر توزیع کند. برآورد می‌شود در سال آینده با درنظر گرفتن مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نقدی و همچنین کمک معیشتی دولت ناشی از افزایش قیمت بنزین در آبان ۹۸، سرانه یارانه نقدی یا کالایی هر شهروند مشمول ماهانه ۲۰۰ هزار تومان خواهد شد. البته این به‌معنای دادن ۲۰۰ هزار تومان یارانه به‌صورت نقد نیست بلکه به‌نظر می‌رسد در نتیجه تصمیم احتمالی مشترک دولت و مجلس، بخشی از این یارانه در قالب کارت اعتباری خرید کالاهای اساسی، بین افراد مشمول توزیع شود.

مبلغ یارانه نقدی جدید مشخص شد

یارانه نقدی این روزها دغدغه خیلی از مردم شده است.خیلی از افراد با یارانه نقدی که در ماه به حساب سرپرست خانوار واریز می شود بخشی از مشکلات معیشتی خود را برطرف میکنند.یارانه نقدی هر نفر ایرانی 45 هزار تومان است. در چند وقت لخیر بحث بر سر این است که مبلغ یارانه نقدی را افزایش دهند و مبالغ مختلفی از طرف دولت اعلام شده که هنوز هیچ کدام تصویب نشده است.

مجموع یارانه نقدی سال ۱۴۰۱

حالا با این فرض می‌توان گفت خانوارهایی که در هفت دهک اول درآمد قرار دارند، ماهانه باید منتظر دریافت سه یارانه باشند. مبلغ این یارانه برای خانوار چهار نفره بین ۷۱۴ تا ۸۳۴ هزار تومان است. بر این اساس می‌توان گفت یارانه نقدی خانوارها و یارانه معیشتی به قوت خود باقی است و یارانه ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومانی جدیدی هم قرار است پرداخت شود.

مبلغ یارانه نقدی برای همه افراد ثابت است و ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است. یک خانوار چهار نفره در هر دهکی که باشد، ماهانه ۱۸۲ هزار تومان یارانه نقدی دریافت می‌کند.جز این یک خانوار چهار نفره ماهانه ۱۷۲ هزار تومان یارانه معیشتی یا یارانه بنزین دریافت می‌کنند.حالا قرار است یارانه جدیدی هم به حساب این خانوارها واریز شود. مبلغ یارانه جدید برای یک خانوار چهار نفره ۴۸۰ یا ۳۶۰ هزار تومان است.

با توجه به اینکه این یارانه قرار است به دهک‌های پایین درآمدی پرداخت شود، می‌توان گفت خانوارهای ۵ تا ۷ دهک اول جامعه هر سه این یارانه‌ها را دریافت می‌کنند.پس یک خانوار چهار نفره که در دهک اول تا چهارم قرار دارد، سال آینده در مجموع ۸۳۴ هزار تومان یارانه می‌گیرد. یک خانوار چهار نفره که در دهک پنجم تا هفتم قرار دارد ۷۱۴ هزار تومان یارانه نقدی می‌گیرد.