چوب متداول‌ترین ماده‌ای است که برای قالب‌بندی بتن استفاده می‌شود. کنده‌های چوبی، الوار و غیره از زمان‌های قدیم به عنوان تجهیزات مهاربندی استفاده می‌شدند؛ بنابراین قالب چوبی به عنوان قالب سنتی نیز نامیده می‌شود. استفاده از قالب‌های چوبی باعث صرفه‌جویی در زمان و سهولت ساخت می‌شود.
امروزه با وجود اینکه قالب‌های بتنی متنوعی به وجود آمده و مورد استفاده قرار می‌گیرند، قالب‌های چوبی به دلیل اقتصادی بودن و سهولت ساخت همچنان یکی از پرمصرف‌ترین قالب‌های بتن است. این تخته های قالب بندی دائمی یا موقتی هستند. در بیشتر موارد، قالب چوبی موقتی است و با استفاده از مهاربندها در جای خود ثابت می‌شوند. تخته پلی وود یا تخته چندلایی نیز یکی از پرکاربردترین انواع چوب برای قالب‌بندی است، زیرا عموماً ارزان بوده و برخی از انواع تخته سه لا در برابر آب مقاوم هستند. در این مقاله به بررسی انواع تخته های قالب بندی بتن پرداخته ایم.
نحوه استفاده از تخته های قالب بندی بتن
قالب چوبی، قبل از مخلوط شدن و ریختن بتن، ساخته می‌شود. ساخت تخته قالب بندی ممکن است کمی طول بکشد، بنابراین این مرحله از فرآیند معمولاً از قبل انجام می‌شود. گاهی اوقات حتی چندین روز قبل از ریختن بتن، تهیه نقشه برای تعیین محل قرارگیری قالب‌های چوبی ضروری است و مهاربندها باید برای نگه داشتن انواع تخته های قالب بندی در جای خود قرار گیرند.
هنگامی که تخته قالب بندی در جای خود قرار گرفت، می‌توان بتن را درون آن ریخت. قالب تا زمان محکم شدن بتن در جای خود باقی می‌ماند که بسته به شرایط آب و هوایی ممکن است چندین روز یا حتی یک هفته یا بیشتر طول بکشد. در این مدت، بتن را معمولاً با برزنت می‌پوشانند تا از ایجاد رطوبت اضافی جلوگیری شود. پس از گذشت چندین روز، تخته قالب بندی را می‌توان از بتن جدا کرد. این کار معمولاً آسان است، اگرچه در برخی موارد چوب ممکن است به بتن بچسبد که نیاز به تلاش یا ابزار بیشتری برای برداشتن آن دارد. قالب، بتن را تا زمان خشک شدن در جای خود نگه می‌دارد باید حداقل دو روز به حال خود رها شود تا از خشک شدن کامل بتن اطمینان حاصل شود. اگر تخته های قالب بندی خیلی زود برداشته شوند، بتن می‌تواند شروع به افتادن، ترک خوردن و فروپاشی کند، به خصوص اگر شرایطی مانند دما بر مقاومت آن تأثیر بگذارد.
قالب دیوارها و ستون‌ها را می‌توان بعد از حدود 24 تا 48 ساعت برداشت. اسلب ها با تکیه‌گاه‌هایی که در زیر آن‌ها باقی‌مانده است، معمولاً پس از 3-4 روز قابل برداشتن هستند. پایه‌های نگه‌دارنده اسلب های زیر 15 فوت را می‌توان بعد از یک هفته برداشت.
تخته های قالب بندی محبوب تر از قالب های فلزی هستند زیرا ارزان‌تر، سبک‌تر و جابجایی آن آسان‌تر است. بتن در نهایت شکل قالب را به خود می‌گیرد، بنابراین اگر قالب چوبی خم شود یا تاب خورده باشد، بتن ممکن است به صورت صاف در نیاید که می‌تواند مشکلات مهمی برای برخی از انواع فرآیندهای ساخت و ساز ایجاد کند. اگر صاف بودن بتن حائز اهمیت است، بهتر است از قالب های فلزی گران‌تر و سنگین‌تر استفاده کنید.
انواع تخته های قالب بندی
تخته قالب بندی یا تخته بنایی یا تخته داربستی بسته به چوب مورد استفاده در آن‌ها و کاربرد آن‌ها به انواع مختلف تقسیم می‌شوند.
چوب ساده را می‌توان برای چوب قالب، همراه با چوب‌های مهندسی و محصولات پلاستیکی استفاده کرد. در مورد چوب ساده، کارگران ممکن است قبل از استفاده آن را با روغن یا مواد دیگر آغشته کنند تا از چسبیدن بتن به آن جلوگیری شود. این امر حذف قالب‌ها را پس از محکم شدن پروژه آسان‌تر می‌کند و همچنین امکان استفاده مجدد از الوار در پروژه‌های دیگر را فراهم می‌کند. چوب در قالب‌بندی‌های متعدد به سرعت تخریب می‌شود مگر اینکه دوباره تعمیر شود. شرکت‌های ساختمانی ممکن است محصولات مهندسی شده را ترجیح دهند چرا که در طول زمان دوام بیشتری دارند و به طور خاص طراحی شده اند تا بتوان آن‌ها را سریع و آسان نصب و جمع کرد.
قالب الواری
قالب الوار (Timber Formwork) می تواند به عنوان یک تکیه‌گاه برای قالب‌های مورد استفاده در پروژه‌های بتنی استفاده شود. همچنین می‌توان از آن برای ساخت قالب‌هایی برای ریختن بتن یا برای پشتیبانی از پانل‌های بزرگ برای ساخت قالب‌های بزرگ‌تر استفاده کرد. بسته به مواد مورد استفاده، ممکن است امکان استفاده مجدد از الوار وجود داشته باشد، به خصوص اگر با دقت مورد استفاده قرار گیرد.
در قالب‌بندی چوبی سنتی، کارگران مجموعه‌ای از تخته‌های چوبی را به ارتفاع دلخواه قرار می‌دهند و آن‌ها را به هم متصل می‌کنند تا یک قالب پیوسته برای پروژه‌ای مانند یک دیوار کم ارتفاع ایجاد کنند.
مزایای قالب الواری
- الوار را می‌توان به آسانی به اندازه مورد نیاز برش داد.
- الوار سبک وزن هستند و به راحتی می‌توان با آن کار کرد.
- الوار مقاومت حرارتی خوبی دارد که از آسیب بتن در مناطق سردتر جلوگیری می‌کند.
- ساخت قالب بندی چوبی آسان است، از این رو، نیازی به کارگران ماهر نیست.
- تعویض قطعات آسیب دیده تخته های قالب بندی آسان است.
- قالب های الواری را می‌توان به آسانی جدا کرد.
معایب قالب الواری
- الوار خشک ممکن است آب را از بتن مرطوب جذب کند که منجر به کاهش مقاومت در سازه بتن می‌شود.
- الوار مرطوب، بتن خیس را فشرده می‌کند و ترک‌هایی در سازه ایجاد می‌کند و ممکن است در هنگام انقباض، دوغاب از درزها نشت کند.
- نسبت به قالب‌های دیگر، از قالب‌های الواری کمتر می‌شود به صورت مجدد استفاده کرد.
قالب پلی وود یا تخته چندلایی
قالب پلی وود (Plywood Formwork) که یک محصول ساخته شده از چوب است نیز برای قالب‌بندی استفاده می‌شود. تخته چندلایی شامل تعدادی ورقه روکش‌دار چوبی است که به صورت لایه‌ای به هم چسبیده شده‌اند. قالب‌های تخته سه لایی در مقایسه با قالب های چوبی معمولی یا الواری سطح صافی را ارائه می‌دهند. از این رو، هزینه تمام شده ممکن است با استفاده از تخته سه لایی کاهش یابد. برای قالب بندی از نوع خاصی از تخته پلی وود به نام تخته چندلایی بیرونی استفاده می‌شود. ورق های روکش تخته چندلایی بیرونی با چسب قوی چسبانده شده‌اند تا آن را ضد آب کند. تخته‌های سه لایی در ضخامت‌های 7 تا 32 میلی متر در دسترس هستند. برای سازه‌های منحنی، انواع خاصی از تخته سه لایی باضخامت‌های دیگر نیز موجود است.
قبل از شروع کار بر روی یک پروژه، کارگران می‌توانند خطوطی را اندازه‌گیری و تنظیم کنند تا فضا را مشخص کنند. پس از اتمام کار، شروع به چیدن تخته های قالب بندی برای آماده‌سازی سایت می‌کنند و بتن را در قالب ساخته شده می‌ریزند و همچنین می‌توانند سازهای فولادی نیز برای حمایت از بتن، در صورت لزوم برای پروژه، اضافه کنند. میله‌های فولادی می‌توانند به دیوارها و کف‌هایی که ممکن است بار زیادی را تحمل کنند، تثبیت و استحکام بخشند تا مطمئن شوند که تحت فشار از بین نمی‌روند.
تخته سه لایی که برای این کار استفاده می‌شود معمولاً کم هزینه است، اگرچه باید مواد مقاوم در برابر آب باشد زیرا در معرض عناصر و رطوبت بتن قرار می‌گیرد. گاهی اوقات می‌توان از تخته سه لایی بیش از یک بار استفاده کرد.
مزایای قالب تخته سه لایی
- تخته سه لایی را نیز می‌توان به آسانی به اندازه‌های مورد نیاز برش داد.
- تخته سه لایی محکم، بادوام و سبک وزن است.
- سطح صافی فراهم می‌کند.
- ورق‌های تخته سه لایی سایز بسیار بزرگ موجود است که ساخت قالب را سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند.
- قالب های منحنی را می‌توان با استفاده از تخته سه لایی نیز تهیه کرد.
- در مقایسه با الوار، بیشتر می‌توان از آن به صورت مجدد استفاده کرد.
معایب قالب تخته سه لایی
- در مقایسه با الوار گران است.
- ورق‌های تخته چندلایی نازک نمی‌توانند وزن بتن را تحمل کنند و در صورت عدم ارائه ضخامت مناسب ممکن است خم شوند.
قبل از ریختن بتن در محل ساخت و ساز، به قالبی نیاز دارد تا در هنگام محکم شدن آن را در جای خود نگه دارد. با سخت شدن بتن و شروع فرآیند پخت، قالب‌ها شکل‌دهی و پایداری را ایجاد می‌کنند.
قالب بندی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
قالب خوب باید دارای معیارهای زیر باشد:
به اندازه کافی محکم باشد که بتواند وزن بتن تازه را در هنگام قرار دادن و محکم شدن و هر بار دیگری را تحمل کند. بدنه قالب بتن از کیفیت کافی برای استفاده برخوردار باشد و همچنین به راحتی بتوان آن را نصب و جدا کرد.
چه نوع چوبی برای قالب بندی بتن بهتر است؟
تخته سه لایی یا تخته چندلایی بهترین ماده برای ساخت قالب‌های بتنی است زیرا شکل و یکپارچگی خود را پس از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض بتن مرطوب حفظ می‌کند. پانل‌های چندلایه بهترین انتخاب هستند، زیرا به طور خاص برای شکل‌دهی بتن مهندسی شده‌اند.
چگونه از چسبیدن بتن به قالب‌های چوبی جلوگیری می‌کنید؟
هر نوع روغنی از چسبیدن بتن به چوب جلوگیری می‌کند. سطوحی را که در معرض بتن خیس قرار می‌گیرند، با روغن اسپری کنید. اجازه دهید روغن به مدت 15 تا 20 دقیقه در چوب نفوذ کند. درست قبل از ریختن بتن، دومین اسپری روغن را انجام دهید.
قالب بتن از چه چیزی ساخته شده است؟
قالب معمولاً از الوار و تخته سه لایی ساخته می‌شود؛ اما می‌تواند از مواد دیگری مانند فلزات، آلومینیوم یا فایبرگلاس نیز ساخته شود. قالب پلی وود یا تخته چندلایی محبوب‌ترین نوع قالب است و در محل با استفاده از تخته سه لایی و الوار مقاوم در برابر آب ایجاد می‌شود.
در ساخت و سازهای مدرن، سازه های بتنی به طور قابل توجهی پرکاربرد هستند و برای اهداف مختلف طراحی می شوند. بسته به نوع سازه در حال ساخت، هر یک از قالب های ذکر شده در بالا می تواند برای ساخت یک سازه مقرون به صرفه، بادوام و پایدار استفاده شود که مزایای زیادی نسبت به سایر انواع تجهیزات ساختمانی دارد. همانطور که می بینید، انتخاب مناسب ترین تخته های قالب بندی برای پروژه شما برای موفقیت آن مهم است، بنابراین اگر سوال یا نگرانی در مورد اینکه کدام نوع قالب برای نیازهای شما مناسب است، می توانید با کارشناسان حرفه ای و کاربلد تنهاوود تماس بگیرید و با کیفیت ترین و مقرون به صرفه ترین تجهیزات ساختمان از جمله تخته های قالب بندی و تخته چندلایی را از تنهاوود تهیه کنید.
ارسال نظر