جلال زاده: هندسه قدرت جدید در خاورمیانه در حال تشکیل است

دکتر مجتبی جلال زاده این هفته مهمان برنامه سیاست ایرانی بود. پنل روابط بین‌الملل برنامه سیاست ایرانی به میزبانی دکتر حنیف غفاری پیرامون موضوع تحولات منطقه غرب آسیا برگزار شد.

​مجتبی جلال زاده، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل پیرامون سیاست خارجی دولت سیزدهم ضمن اشاره به اینکه با منطقه‌ای روبرو هستیم که در حال گذار به نظم جدید است گفت: همان‌طور که در سپهر روابط بین‌الملل با فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ دوران گذار را برای رسیدن به نظم نوین طی می‌کنیم در منطقه خاورمیانه نیز این موضوع مستثنی نیست.

وی افزود: غرب آسیا طی یک قرن امنیت و تقسیمات ژئوپلیتیک تحت‌تأثیر قدرت‌های بزرگ جهان مانند پرتغال و انگلستان بوده است و امروز آمریکا همچنان تأثیر بسزایی دارد.

کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل اظهار کرد: خاورمیانه جذابیت‌های گذشته را برای آمریکا ندارد و حیاط‌خلوت چینی‌ها جذاب شده است و مهم‌ترین نکته مهار چین در نظام بین‌الملل است.

سردبیر پایگاه خبری جام جم آنلاین ضمن تشریح ترک غرب آسیا توسط آمریکایی‌ها افزود: هم‌زمان با خروج آمریکا از غرب آسیا به مدیریت آشوب می‌پردازند به این معنا که خاورمیانه به‌واسطه شکاف‌های قومیتی و حضور قدرت‌های بزرگ در نقاط مختلف، منطقه‌ای بحران‌زا و بحران زی است.

جلال زاده با اشاره به اینکه به اشکال مختلف آمریکا به مدیریت آشوب بزرگ می‌پردازند ادامه داد: امروز منطقه دارای مشخصات متفاوت است و ایران علی‌رغم تحریم‌های اقتصادی و سیاسی توانسته انسجام داخلی و تمامیت ارضی خودش را حفظ کند و به‌عنوان قدرت منطقه‌ای ایفای نقش می‌کند.

وی افزود: قدرت‌ها در بازیگران خاورمیانه دچار استحاله و تحولاتی شده است و مثلاً امروز ترکیه و عربستان سعودی به‌عنوان قدرت برتر در منطقه مطرح شده است؛ لذا یک آرایش و هندسه قدرت جدید در حال شکل‌گیری است.

کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل تصریح کرد: نگاه کشورها به امنیت، نگاهی برون‌زا به این مقوله بوده است، به‌واسطه اینکه نگاه کشورهای عرب خلیج‌فارس نگاه برون‌زا بوده است پایگاه‌های نظامی و نفوذ غربی‌ها را در این حوزه شاهد هستیم.

وی افزود: باتوجه‌به جمیع شرایط از جمله حضور چین و روسیه در منطقه، عدم حمایت آمریکا از متحدان و خروج آمریکا از منطقه باعث شده کشورهای خلیج‌فارس نتوانند به غربی‌ها تکیه کنند و از سویی نمی‌توانند امنیت درون‌زا داشته باشند.

جلال زاده خاطرنشان کرد: کشورهای عربی همچنان خودشان را ناسیونالیسم عرب می‌دانند و سال‌ها رهبران آنها به این موضوع تکیه کردند و از سویی صهیونیست‌ها به‌عنوان توده نامتجانس و غیر همگون در منطقه خاورمیانه حضور دارند.

وی افزود: در زمینه خاورمیانه جدید که در دولت بوش پسر تئوریزه می‌شود باید گفت آمریکا همواره تلاش دارد در خاورمیانه دولت ملت نمونه داشته باشد؛ یعنی دولتی را با دموکراسی فرمایشی سرکار بیاورند تا آینده سایر کشورها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل گفت: آمریکا در تداوم بحران منافع دارد و به‌واسطه سیاست‌هایی که دارند به کمک سعودی‌ها القاعده و طالبان را تشکیل می‌دهند و انشعابات آن را در سوریه شاهدیم.

سردبیر پایگاه خبری جام جم آنلاین افزود: آمریکا گروه‌های مسلح تروریستی را حفظ می‌کند و در اینکه داعش با کمک آمریکا ایجاد و باقی‌مانده است شکی نیست و گروه‌های نیابتی برای زایش بحران ایجاد می‌کند.

جلال زاده بزرگ‌ترین شریک استراتژیک آمریکایی‌ها را در غرب آسیا اسرائیلی‌ها دانست و ادامه داد: آمریکایی‌ها برای بقای اسرائیل ضمانت داده‌اند و شاهدیم در دولت ترامپ صلح ابراهیم و عادی‌سازی روابط صهیونیست‌ها با کشورهای عربی مطرح کردند.

او اضافه کرد: صهیونیست‌ها هیچ دوستی در غرب آسیا ندارند و نزد ملت‌های مسلمان خاورمیانه به‌واسطه اشغالگری و جنایت در فلسطین هیچ مقبولیت و محبوبیتی ندارند؛ ولی برخی از کشورها در سطح سران با رژیم صهیونیستی دارند.

کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل تصریح کرد: صهیونیست‌ها سیاست خودشان را پیگیری می‌کنند و نشان دادند اشغالگر و متجاوز هستند و در قبال داشتن سلاح‌های هسته‌ای هیچ تعهدی را نپذیرفتند و هر لحظه تمامیت خاورمیانه را تهدید می‌کنند و حتی تابع سیاست‌های آمریکایی نیز نیستند.

وی افزود: باتوجه‌به تحولات غرب آسیا نزدیکی و افزایش روابط سیاسی با عربستان می‌تواند آثار مثبت امنیتی و سیاسی در کل منطقه داشته باشد و بزرگ‌ترین بازنده آن صهیونیست‌ها خواهند بود.

سیاست ایرانی یک مجله صوتی و تصویری است. سیاست ایرانی برنامه‌ای برای علاقه‌مندان به سیاست است که نگاه فراوانی به موضوعات مختلف دارد. این برنامه از چهار میز تخصصی تشکیل شده است که هدایت آنها را اساتید و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها نیز روزنامه‌نگاران باسابقه بر عهده دارند.

مصطفی صادقی سردبیری این برنامه و فریدون ماهر نیز تهیه‌کنندگی این برنامه را بر عهده دارند. مجله صوتی و تصویری سیاست ایرانی به مدت صد بیست دقیقه پنجشنبه هر هفته از رادیو گفت‌وگو پخش می‌شود.