کارت هدیه بنزینی دولت به مردم؟ | قیمت بنزین برای عید گران می شود

قیمت بنزین را در گفتگویی برابر با بیست هزار تومان اعلام کرده و گفته است بنزین در این شرایط به قیمت سه هزار تومان به مردم فروخته می‌شود. تغییر قیمت بنزین از سال ۱۳۵۷ تا کنون، همواره با حساسیت‌های فراوانی از سوی دولت و مجلس و مردم صورت گرفته است و در مواردی تغییر قیمت بنزین به اعتراضات خیابانی نیز منجر شده است.آبان ماه سال ۱۳۹۸، نزدیکترین تجربه تغییر قیمت بنزین است که با اتفاقات بسیار ناراحت کننده‌ای برای افکار عمومی و جامعه ایران همراه بود. حالا، اما زمزمه افزایش قیمت بنزین یا به عبارت دیگر تغییر روند تخصیص یارانه بنزین منتشر شده است و همین امر نشان می‌دهد دولت سیزدهم برای تغییر معادلات در این حوزه گام برداشته است.

یارانه بنزین کی واریز می شود

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با بیان اینکه تخصیص سهمیه بنزین به افراد در مرحله مطالعه است، گفت: با شرایطی که وجود دارد، ورود LPG به سبد سوخت خودروها امکان پذیر نیست.

جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: بحث ورود LPG به سبد سوخت خودروها چند چالش دارد که یکی بحث نظام قیمت‌گذاری است.

وی افزود: طبیعتا با شیوه قیمت‌گذاری که امروز در کشور است، موضوع رقابت اتفاق نمی‌افتد؛ اگر ما بخواهیم بین سبد سوخت از نظر ارزش حرارتی و شاخص کیفی و هزینه‌های تولید و انتقال را در نظر بگیریم، بین LPG ، CNG و بنزین، به این صورت نمی تواند زمینه رقابتی اتفاق بیفتد.

معاون وزیر نفت تصریح کرد: نکته دوم تبدیل ناوگان هست که باید مورد توجه قرار گیرد و نکته سوم سطح دسترسی و امکان انتقال از مبادی تولید به مبادی مصرف است و این موضوعی است که در گسترده کشور باید مدنظر قرار گیرد.

وی ادامه داد: با توجه به طرح‌های توسعه‌ای که در برنامه‌های هفتم و هشتم در صنعت پتروشیمی تعریف شده و در دستور کار قرار گرفته، یکی از نگاه‌ها این است که سبد پلیمری کشور را اضافه کنیم، در شرایط امروزه، طرح‌های پتروشیمی بیشتر اوره آمونیاک و متانولی هستند، تبدیل اینها به زنجیره پایین دستی یکی از چالش‌ها است؛ ضمن اینکه نیازمندی ها در زنجیره ارزش بیشتر به سمت محصولات پلیمری است که بر پایه نفتی و فرآورده‌های نفتی هستند؛ حجم بالایی از LPG در کشور هست که این حجم بر اساس CP عربستان و با تخفیفاتی در بازار عرضه می‌شود که اگر به قیمت‌های بورس و قیمت‌هایی که صادرات انجام می‌شود مراجعه کنیم، می‌بینیم این زمینه وجود دارد که اگر با همین قیمت‌ها در قالب قراردادهای بلندمدت در حوزه زنجیره پایین دستی پتروشیمی که از جمله بحث تولید پروپیلن و بوتادین و ترکیبات متنوع دیگر هست، LPG را تخصیص دهیم، می تواند در این زنجیره ارزش آفرینی بالایی از نظر اقتصادی برای کشور به همراه داشته باشد.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با بیان اینکه "بخشی از LPG را باید به سمت پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش پایین دستی آن هدایت کرد"، گفت: با شرایطی که وجود دارد، ورود LPG به سبد سوخت خودروها امکان پذیر نیست.

سالاری با تکذیب واردات بنزین از نوروز سال 1401، اذعان داشت: برای تامین بنزین مورد نیاز در نوروز امسال برآوردهای خوبی داشتیم و اکنون ذخایر بنزین مطلوب است و این در شرایطی بود که دغدغه تامین سوخت زمستانی برای صنایع عمده و نیروگاه‌ها نیز وجود داشت.

وی افزود: میانگین مصرف بنزین در سال جاری به 86 میلیون لیتر در روز رسیده و اکنون تولید بنزین حدود 103 تا 104 میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود.  

معاون وزیر نفت به اقدامات انجام شده در پالایشگاه لاوان به منظور افزایش تولید بنزین کشور اشاره کرد و گفت: در چند روز گذشته اقداماتی در پالایشگاه لاوان در خصوص جلوگیری از خام‌فروشی انجام شد؛ مدت‌ها بود نفتای این پالایشگاه را با قیمت‌های پایین صادر می‌کردند و این در حالی بود که واحد تبدیل نفتا به بنزین تکمیل شده بود و معطل کاتالیست بود که در این زمینه مهلت دو ماهه داده شد تا صادرات نفتا متوقف شود و اکنون در پالایشگاه لاوان، نفتا تبدیل به بنزین می‌شود.

وی دلیل تمایل شرکت‌های پالایشی برای صادرات نفتا را درج قیمت‌های بالاتر برای این محصول در مقایسه با بنزین در صورت‌های مالی سال گذشته عنوان کرد و گفت: این در حالی است که قیمت بنزین 15 تا 20 دلار نسبت به نفتا بالاتر است.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه "در حوزه سوخت امسال یکی از اتفاقاتی که افتاد، با توجه به خشکسالی در سال آبی گذشته میزان تولید نیروگاه‌های برق آبی کاهش پیدا کرد و این در شرایطی بود که مصرف برق تا 10 درصد افزایش داشت"، گفت: با این حال میزان تحویل نفت کوره به نیروگاه‌ها مانند سال گذشته 6 میلیارد لیتر بوده و بخش عمده سوخت مایع تحویلی به نیروگاه‌ها گازوئیل است.

وی ادامه داد: در سال جاری حدود 15 میلیارد لیتر سوخت تحویل نیروگاه‌ها شده؛ امروز با کسری نفت کوره برای صادرات مواجه هستیم اما به دلیل مصرف بالای گاز در بخش خانگی که در برخی روزها به 650 میلیون متر مکعب می‌رسید و تراز منفی ایجاد می‌کرد، که موظف به تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها و صنایع عمده‌ایم.

سالاری خاطرنشان کرد: در دنیا از نفت کوره و حتی زغال‌سنگ در نیروگاه ها استفاده می‌کنند، اما در کنار آن روش‌های زیست‌محیطی را نیز مورد توجه قرار می‌دهند.

وی با بیان اینکه مصوبه وزیر سابق نفت برای توسعه برندینگ در جایگاه‌های سوخت، اهدافی را پیش‌بینی کرده بودند تا جایگاه‌ها کنترل شوند و طرح دیسپچینگ و کهاب اجرا شود، افزود: اکنون 78 برندینگ برای جایگاه‌های سوخت در کشور وجود دارد.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با بیان اینکه "باید برای تعیین کارمزد در نظام حق‌العمل‌کاری جایگاه‌های سوخت غربالگری انجام شود"، گفت: تلاش این است که از خود شرکت‌های حمل و نقل در جلسات حضور داشته باشند تا نحوه تعیین قیمت کارمزد منطقی شود.

معاون وزیر نفت در خصوص طرح دولت برای اختصاص سهمیه بنزین به افراد به جای خودروها خاطرنشان کرد: این طرح در مراحل مطالعه و آزمایشی قرار دارد و برای اجرای آن اطلاع‌رسانی انجام خواهد شد.

اخبار جدیدی از واریز یارانه بنزین به گوش می رسد. جواد اوجی وزیر نفت گفت: به تمامی افراد چه صاحب خودرو باشند یا نه که یکسال در ایران اقامت داشته باشند، بر حسب کارت ملی ۱۵ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد.

به گفته وزیر نفت، افراد می‌توانند از این بنزین استفاده کنند یا می‌توانند از بخش اعتباری به صورت ریالی استفاده کنند.

وقتی سهمیه بنزین هر نفر، ۵لیتر آب رفت!

 روز گذشته وزیر نفت اعلام کرد: به تمامی افراد چه صاحب خودرو باشند یا نه و یکسال در ایران اقامت داشته باشند، برحسب کارت ملی ۱۵ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد.

این اقدام ابتدا در کیش و قشم به صورت آزمایشی عملی می‌شود.

در این باره چند نکته قابل ذکر است: 

۱. یکم دی دولتی‌ها درباره طرح بنزینی جدید دولت گفته بودند: ۲۰ لیتر بنزین به هر کد ملی.

۲. روز گذشته (دوشنبه) وزیر نفت درباره همین طرح گفته: سهمیه بنزین ۱۵ لیتر بنزین به هر کد ملی.

هنوز شروع نشده، پنج لیتر در ماه کم شده، اما وزیر نفت گفت مردم اطمینان داشته باشند، اوضاع قیمت بنزین در مملکت تغییری نمی‌کند

جزئیاتی تازه از طرح بنزینیِ دولت

رفته‌رفته جزئیات بیشتری از طرح احتمالی دولت برای تغییر سیاست تخصیص بنزین و یارانه سوخت نمایان می‌شود.

دیدارنیوز:رفته‌رفته جزئیات بیشتری از طرح احتمالی دولت برای تغییر سیاست تخصیص بنزین و یارانه سوخت نمایان می‌شود، وزیر نفت می‌گوید: تخصیص 15لیتر بنزین به هر ایرانی به قیمت هر لیتر 1500تومان جدی‌ترین طرح روی میز دولت است. هم‌اکنون، دولت به ازای هر خودروی سواری، ماهانه 60لیتر بنزین، با نرخ 1500تومان، اختصاص می‌دهد اما تصمیم بر این است که الگوی سهمیه‌بندی بنزین از خودرومحوری به شخص‌محوری تغییر کند. از نظر دولت، این تغییر رویکرد، باعث عدالت بیشتر در توزیع یارانه بنزین خواهد شد.

پیش از این سرپرست سازمان منطقه آزاد کیش اعلام کرده بود؛ با تصمیم دولت قرار است به ازای هر ایرانی، ساکن جزایر کیش و قشم، ماهانه 20لیتر بنزین، با نرخ 1500تومان تخصیص داده شود، اما دیروز جواد اوجی، وزیر نفت اعلام کرد: سهمیه بنزین هر ایرانی در‌ماه 15لیتر خواهد بود.

بنزین گران نمی‌شود

احمد وحیدی و جواد اوجی، وزیران کشور و نفت،  اطمینان دادند؛ قیمت بنزین در سال‌جاری افزایش نمی‌یابد؛ با این‌حال این دو مقام ارشد کابینه مشخص نکردند آیا این تصمیم در سال آینده هم به قوت خود باقی است یا اینکه پس از اختصاص سهمیه ماهانه 15لیتر، به ازای هر ایرانی، در سال آینده قیمت بنزین تغییر می‌کند یا نه؟

به‌گفته وزیر کشور، امسال بنزین گران نخواهد شد و قرار نیست قیمت بنزین گران شود. وزیر نفت هم همین موضوع را تأیید می‌کند و می‌گوید: هر‌ماه 15لیتر بنزین با قیمت هر لیتر 1500تومان به‌حساب همه ایرانیان واریز خواهد شد. اوجی توضیح می‌دهد: 27میلیون کارت سوخت داریم. دولت مصمم است یارانه‌ای را که امروز فقط به مالکان خودروها تخصیص داده می‌شود، به تمام شهروندان، اعم از آنهایی که خودرو ندارند نیز تعلق بگیرد و بتوانند از یارانه بنزین بهره‌مند شوند.

او افزود: با اجرای این طرح، تلاش می‌کنیم توزیع بنزین عادلانه شود. به‌گفته او، همه جوانب تغییر در سیاست توزیع یارانه بنزین دیده شده است؛ برنامه این است که ابتدا این طرح در قشم و کیش به‌صورت آزمایشی اجرا شود. در قالب این طرح، نرخ بنزین دولتی 1500تومان و نرخ بنزین آزاد 3هزار تومان درنظر گرفته شده است. او تأکید کرد:‌ فعلا هیچ‌گونه افزایش قیمتی، در شبکه توزیع بنزین، در دستور کار نیست و فقط برنامه این است که همه بتوانند از یارانه سوخت بهره‌مند شوند. طرح دولت با هدف کمک به آن دسته از شهروندانی که خودرو ندارند، طراحی شده است.

تصمیم جدید دولت درباره واریز یارانه بنزین

 کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه در مساله بنزین دو موضوع متفاوت وجود دارد که موضوع اول توزیع نادرست بنزین یارانه‌ای به نفع ثروتمندان و موضوع دوم چگونگی تعیین قیمت آن به عنوان یک نهاده‌ انرژی است، گفت: طرح دولت در تخصیص یارانه بنزین به افراد فعلا موضوع اول را مورد توجه قرار داده است.

عضو اندیشکده حکمرانی شریف با تاکید بر اینکه امروز بنزین در دو بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد، گفت: یک استفاده که به بخش حمل و نقل (تاکسی‌ها و وانت‌بارها) مربوط است و این فعلا موضوع بحث نیست. استفاده دیگر آن به خودروهای شخصی مربوط می‌شود که کارکردش کاملا رفاهی است زیرا اعطای بنزین یارانه‌ای‌ به خانوارها که نقشی در زنجیره ارزش تولید قرار ندارد، کارکردی رفاهی دارد. اما مشکل اینجاست که این کالای یارانه‌ای در راستای اهداف صحیح رفاهی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

وی افزود: در نظام رفاهی می‌توان انتظار داشت که یارانه به اقشار مستمند تعلق بگیرد، یا لااقل به همه آحاد داده شود، و یا با با اهداف خاصی مانند حمایت از تحصیل یا ازدواج به دانشجویان و جوانان تخصیص یابد.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، اما امروز متاسفانه نحوه تخصیص یارانه بنزین به نحوی است که افراد ثروتمندتر با مصرف بالاتر، بیشتر از آن بهره می‌برند. از همین رو، هر فرد عاقلی می‌تواند این منطق را زیر سوال ببرد که چرا باید یارانه رفاهی را به کسی بدهیم که ثروت بیشتری دارد در حالی که این یارانه آثار جانبی ملموس دیگری هم ندارد که تخصیص آن را به این قشر خاص توجیه کند.

وی ادامه داد: حال با فرض اینکه می‌خواهیم تخصیص بنزین یارانه‌ای به قیمت‌های فعلی را ادامه دهیم، بهتر است این یارانه را به نحوی توزیع کنیم که فقرا هم بهره‌ای از آن داشته باشند.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر تفاوت بنزین یارانه‌ای با بنزین ارزان، گفت: عده‌ای می‌گویند مگر بنزین یارانه‌ای است؟ این سوال مهمی است زیرا همه این صحبت‌ها زمانی قابل طرح است که بنزین، کالایی یارانه‌ای باشد. امروز برخی می‌گویند اساسا بنزین در ایران یارانه‌ای نیست و یک استدلال مهم این افراد هم این است که اگر قیمت بنزین را متناسب با دستمزد مردم بگیریم، آنگاه نسبت به برخی از کشورها تفاوت چندانی ندارد.

وی تصریح کرد: حتی اگر این گزاره درست باشد، نتیجه‌ای که از آن می‌گیرند نادرست است زیرا یارانه‌ای بودن یا نبودن یک کالا اساسا ربطی به نسبت قیمت آن به دستمزد مردم ندارد. به نظر می‌رسد طرفداران این ادعا به تفاوت بین ارزان بودن یک کالا و یارانه‌ای بودن آن توجه ندارند.

زمانیان با بیان اینکه قیمت یک کالا یا خدمت مثل دستمزد ممکن است ارزان باشد، در حالی که آن کالا یا خدمت اساسا یارانه‌ای نباشد، افزود: بنزین، یارانه‌ای است زیرا دولت در تخصیص بنزین مبلغی را به عنوان یارانه پرداخت می‌کند و یا از فروش آن به قیمتی بالاتر صرفنظر می‌کند و این معنای یارانه‌ای بودن است و هیچ ارتباطی هم به ارزان یا گران بودن آن ندارد. مساله عدم تناسب دستمزد با قیمت کالاها موضوع دیگری است و یکی از دلایل وجود برنامه‌های رفاهی در کشورها همین است که اگر درآمد مردم نسبت به قیمت کالاها مناسب نبود ‌آنرا جبران کنند.

وی ادامه داد: حالا که این کالا قرار است به صورت یارانه‌ای توزیع شود، حداقل انتظار این است که این یارانه به همه پرداخت شود و نه اقشار مرفه‌تر.

این کارشناس اقتصادی گفت: بنابراین به طور خلاصه باید در موضوع بنزین دو موضوع را از هم تفکیک کرد، یکی موضوع قیمت و یارانه‌ای بودن بنزین و یکی هم نحوه توزیع این کالای یارانه‌ای است. در طرح تخصیص یارانه بنزین به افراد، موضوع اصلی مورد توجه، مساله توزیع بنزین یارانه‌ای است.

زمانیان با بیان اینکه در طرحی نیز که در گذشته توسط اندیشکده حکمرانی شریف ارائه شد پیشنهاد مشخص این بود سهمیه بنزین به جای خودرو به فرد اختصاص پیدا می‌کند، ادامه داد: وقتی سهمیه را به فرد می‌دهیم باید این قابلیت وجود داشته باشد که افراد فاقد خودرو بتوانند سهمیه خود را به افراد دیگری واگذار کنند و این نیازمند سامانه مبادله است.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اولین اتفاقی که در این سامانه می‌افتد این است که افراد تصمیم می‌گیرند سهمیه بنزین خود را  چه زمانی و به چه قیمتی به فروش برسانند. این کارشناس با اشاره به اینکه در این طرح، سقف قیمت ۳ هزار تومانی حفظ می شود، گفت: شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی همچنان بنزین آزاد را به قیمت ۳ هزار تومان در جایگاه‌ها عرضه می‌کند و بنابراین هیچ وقت در سامانه مبادله، قیمت سقف ۳ هزار تومانی را رد نخواهد کرد و قاعدتا بنزین در سامانه مبادله به قیمتی کمتر از این مقدار قابل خرید و فروش خواهد بود.

وی اضافه کرد: در مقابل این دیدگاه، دیدگاهی وجود دارد که بر اساس آن، سهمیه را به افراد به قیمت ۱۵۰۰ تومان بدهیم و خود دولت این سهمیه را به قیمت ۳ هزار تومان از مردم در پایان ماه خریداری کند و از همین رو نیازی به ایجاد سامانه مبادله نداشته باشیم.

زمانیان با بیان اینکه حضور دولت به ظاهر مساله را ساده می‌کنند، گفت: اگر دولت سهمیه بنزین یارانه‌ای را اختصاص دهد و مدتی بعد همان را به قیمت ثابت دیگری با مردم تسویه کند، بعد از گذشته چند ماه، این موضوع به پرداخت یک یارانه نقدی تقلیل خواهد یافت. این طرح عملا معادل اینست که صرفا در شیوه فعلی سهمیه‌ بنزین، سهمیه هر خودرو را به جای عدد ۶۰ لیتر متناسب با بعد خانوار تخصیص دهند و از سوی دیگر سازمان هدفمندی یارانه‌ها ریالی مشخصی را به حساب افرادی که فاقد کارت سوخت یا خودرو هستند واریز کند.

وی افزود: به هر حال شخصا به عنوان یک کارشناس نمی‌توانم موافق چنین طرح ساده‌سازی شده‌ای باشم زیرا اساسا اعتقاد دارم مساله بنزین مساله‌ای اجتماعی است و ایجاد بازار مبادله بنزین یک رکن بسیار مهم در توجه به ابعاد اجتماعی این مساله است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از بخش‌های مهم مشکلات ما در بازار انرژی ورود بیش از حد دولت است. دولتی که اینقدر حجم مداخلات خود را بالا نگه داشته به نوعی از وظایف اصلی در بازار انرژی بازمانده است.

وی گفت: نکته مهمی که بر آن تاکید دارم آن است که با ایجاد بازار هر چند سقف قیمت ۳۰۰۰ تومانی حفظ می‌شود، اما رفتار مردم است که قیمت را تعیین می‌کند و این موضوع، بستری را ایجاد می‌کند تا نگاه مردم به این کالا و نقش دولت در مورد آن اصلاح شود. بنابراین اگر مبادله مردم در بازار حذف شود کارویژه اجتماعی این طرح از بین خواهد رفت. البته بازاری که برای این مبادله طراحی شده بود بازاری است که در آن قابلیت ایجاد قدرت انحصاری و سفته‌بازی اختلال‌زا وجود ندارد که در مورد آن می‌توان صحبت کرد.  

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: ممکن است سوال مطرح شود چرا نمونه مشابهی برای این طرح در سایر کشورها ارائه نمی‌شود و آیا بهتر نیست تجربه‌هایی که در بقیه کشورها وجود دارد را انجام دهیم؟

به گفته زمانیان، در ادبیات اقتصاد، اصطلاح درآمد پایه همگانی وجود دارد که در برخی کشورها تجربه شده است که یکی از معروف‌ترین تجربه‌های جهانی آن مربوط به هدفمندی یارانه‌ها در سال ۸۹ در ایران و پرداخت یارانه نقدی به همه مردم است.

این کارشناس اقتصادی با تاکید هر چند نمی‌خواهم بگویم این الگو مدل بهینه حمایت و یا مدلی بدون نقص است، اما در پاسخ به ابهام عدم وجود پشتوانه علمی و تجربی برای این طرح لازم به ذکر است که این طرح از پشتوانه جدی در ادبیات اقتصاد برخوردار است. تنها تفاوت آنست که در این طرح به جای مبلغ ثابت ریالی، مقدار مشخصی از کالای قابل مبادله به افراد واگذار می‌شود که این پیشنهاد خاص هم با توجه به ملاحظات خاص کشور ایران مطرح شده است.

وی گفت: در واقع مبنای این مدل این است که مبلغ معینی به همه مردم پرداخت شود و در این میان ممکن است عده‌ای هم استثنا شوند. البته لازم به ذکر است که مبلغی که از طریق این طرح بازتوزیع خواهد شد قطعا کفاف کف معیشت مردم را نخواهد داد، اما لااقل یک گام به سمت توزیع بهتر منابع خواهد بود و از نظر من حرکتی به همین اندازه نیز ارزشمند است.

زمانیان ادامه داد: این مدل مزیت‌هایی دارد. اولین مزیت این است که با  نظام شناسایی فعلی که نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری دیگر از کشورها نیز ایرادات جدی دارد نمی‌توانیم نیازمندان واقعی را به طور کامل شناسایی کنیم. حتی اگر شناسایی به درستی انجام شود، نیازمندی پدیده‌ای پویا است و شرایط افراد به صورت مداوم در حال تغییر است. بنابراین پرداخت مبلغی ثابت به تمام یا اکثریت افراد می‌تواند معضل نظام شناسایی را تعدیل کند.

وی با بیان اینکه اگر نظام مالیاتی درستی داشته باشیم، پرداخت یارانه ثابت حتی به ثروتمندان نیز مشکلی ایجاد نخواهد کرد، افزود: اگر نظام مالیات بر درآمد فرد داشته باشیم، ثروتمندان بسیار بیش از آنچه در این طرح دریافت می‌کنند، به دولت خواهند پرداخت و در قالب یک نظام مالیاتی و رفاهی یکپارچه، «ثروتمند» در نهایت پرداخت‌کننده به حاکمیت و «نیازمند» دریافت‌کننده از حاکمیت است و از این حیث نگران پرداخت مبلغی به عنوان یارانه به ثروتمندان نخواهیم بود.

زمانیان با اشاره به اینکه در کشورهای معدودی به همه افراد مبلغ مشخصی پرداخت می‌شود، ادامه داد: دلیل اینکه علیرغم پشتوانه نظری اقتصادی، در بسیاری از کشورهای دنیا این مدل اجرا نمی‌شود این است که منابعی مانند نفت برای پرداخت یارانه همگانی وجود ندارد. بنابراین دولت‌هایی که به صورت عمومی برای تامین مخارج خود دچار کسری بودجه هستند انتظار نمی‌رود که بتوانند مالیات جدیدی برای ایجاد چنین الگویی ایجاد کنند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: حال که ایران درآمد نفتی دارد و بخش مهمی از منابع نفتی را در قالب یارانه انرژی به جامعه تزریق می‌کند، لااقل بخش کوچکی از آن را برای اهداف حمایتی مورد استفاده قرار دهد.

وی ادامه داد: برخی اعتقاد دارند کل منابع انرژی را به مردم بدهیم اما من چنین اعتقادی ندارم و به نظرم بخش زیادی از منابع انرژی کشور باید صرف برنامه مهمی از جمله ارتقای فرهنگ، ایجاد زیرساخت‌های توسعه، و خدماتی چون  آموزش و سلامت شود.

زمانیان با اشاره به اینکه این طرح برای بنزین طراحی شده است، گفت: برای حامل‌هایی مانند گاز و گازوئیل ملاحظاتی وجود دارد که نحوه مدیریت آنها متفاوت خواهد بود، به ویژه آنکه بخش مهمی از یارانه تخصیص یافته به آنها اهداف اولیه رفاهی ندارد و از این رو تخصیص مستقیم آن به خانوار مانند بنزین یا شیوه درستی نیست و یا نیازمند ملاحظات جدی است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: پیشنهاد این است که تاکسی‌ها و وانت‌ها سهمیه غیر قابل مبادله دریافت ‌کنند و البته به نظر من در میان‌مدت می‌توان گازسوز کردن آنها را با برنامه‌ای مشخص در دستور کار قرار داد.

وی با تاکید بر اینکه نگاه دولت نباید به این طرح، بودجه‌ای باشد، گفت: اجرای این طرح با فرض ثابت نگه داشتن سهمیه خودروهای سواری و پرداخت ۲۰ لیتر به هر فرد در خانوارهای بدون خودرو، بار مالی حدود ۸ هزار میلیارد تومانی برای دولت دارد که در مقایسه با سایر ارقام بودجه عدد کوچکی است.

زمانیان گفت: اگر ۱۵ لیتر به همه افراد بدهیم، یک خانوار ایرانی با بعد متوسط ۳.۳ نفر، و با فرض داشتن یک خودرو نسبت به حالت فعلی متضرر می‌شود. در حالی که با عدد ۲۰ لیتر همین خانوار به نسبت وضع فعلی سهمیه بیشتری دریافت می‌کند.

وی در پایان اشاره کرد که قرار نیست همه موضوعاتی مانند معضلات بازار انرژی، مصرف بالای سوخت، قاچاق، و آلایندگی خودروها با یک طرح خاص حل و فصل شود و این طرح صرفا یک گام ابتدایی، اولا در جهت اصلاح نظام بازتوزیعی و ثانیا ارتقای نقش دولت به عنوان تنظیم‌گر و تسهیل‌گر بازار بنزین در کشور است. ‌

زمان و نحوه اجرای طرح بنزینی

ابهام اصلی اینجاست که تغییر الگوی اختصاص سهمیه بنزین از چه زمانی در سراسر کشور اجرایی می‌شود؟ وزیر نفت می‌گوید: بر حسب صلاح تیم اقتصادی دولت با رفع ابهامات کارشناسی این برنامه در سراسر کشور اجرا خواهد شد.

اوجی درباره نحوه استفاده و فروش بنزین تخصیص یافته به کسانی که خودرو ندارند، گفت:‌ یارانه بنزین، به تمام شهروندان اعم از کسانی که خودرو دارند و آنان که خودرو ندارند، بر حسب کارت ملی، پرداخت می‌شود. او توضیح داد: کسانی که یک سال در ایران اقامت داشته باشند، می‌توانند از این یارانه برخوردار شوند، در ابتدا ماهانه 15لیتر بنزین 1500تومانی به همه ایرانی‌ها تعلق می‌گیرد، دریافت‌کنندگان سهمیه بنزین می‌توانند آن را مصرف یا از اعتبار ریالی آن به‌صورت نقدی استفاده کنند.

واریز پول بنزین به حساب‌ها

گفته‌های دولتمردان نشان می‌دهد؛ دولت به جای اختصاص سهمیه بنزین به افراد فاقد خودرو، معادل ریالی آن را به قیمت هر لیتر 1500تومان به‌حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد کرد که رقم آن معادل نصف مبلغ یارانه نقدی است. به این ترتیب، معادل ریالی 15لیتر بنزین سهمیه‌ای، در هر ماه، به ازای هر شهروند ایرانی، 22هزار و 500تومان خواهد بود، اگر فردی بنزین مصرف نشده را بخواهد به فرد دیگری منتقل کند، معادل همین میزان عایدش خواهد شد، زیرا قیمت دوم بنزین هم‌اکنون به ازای هر لیتر 3هزار تومان است. اختصاص ماهانه 15لیتر به هر شهروند ایرانی به این معناست که یک خانوار 3نفره دارای یک خودروی سواری که هم‌اکنون 60لیتر بنزین سهمیه‌ای دریافت می‌کند، با تغییر الگوی اختصاص سهمیه، در هر‌ماه 45لیتر یا معادل ریالی آن یارانه بنزین دریافت خواهد کرد.

خانوارها چقدر بنزین دریافت می کنند؟

مدیرکل شرکت ملی فرآورده‌های نفتی: خانوارها با تعداد کم هم کمتر از ۶۰ لیتر نمی‌گیرند.

مدیرکل شرکت ملی فرآورده‌های نفتی: خانوارها با تعداد کم هم کمتر از ۶۰ لیتر نمی‌گیرند.

سهمیه بنزین خودروهای عمومی به حساب افراد واریز می‌شود.

امکان مبادله از همه طریق وجود دارد.

آغاز طرح یارانه بنزینی

مجری طرح یارانه بنزین برای همه  با تأکید بر اینکه قیمت بنزین تغییر نمی‌کند، گفت: در این طرح به همه افراد دارای کدملی به میزان ماهانه ۲۰ لیتر بنزین اختصاص می‌ِ‌یابد.

​حسین شمسیان مجری طرح یارانه بنزین برای همه امروز در ارتباط زنده با شبکه خبر اعلام کرد: این طرح به صورت آزمایشی در جزیره کیش اجرا می‌شود و قرار نیست قیمت بنزین تغییر کند، بلکه قیمت بنزین همان لیتری حداقل ۱۵۰۰ تومان و حداکثر ۳ هزار تومان است.

وی گفت‌: به جای شارژ سهمیه بنزین بر اساس خودرو این سهمیه بر اساس کارت ملی برای کسانی که کدملی دارند و در یکسال گذشته در کیش ساکن بوده‌اند به ازای هر نفر دارای کدملی ساکن ایران ۲۰ لیتر بنزین اختصاص می‌یابد.

وی تأکید کرد: ‌هیچ تغییری در وضعیت سهمیه بنزین خودروهای عمومی مانند تاکسی و اسنپ در جزیره کیش ایجاد نمی‌شود، در مورد خودروهای دیگر تغییری در سهمیه ایجاد نمی‌شود.

شمسیان گفت: خلاصه طرح این است که نه قیمت سهمیه بنزین آزاد و نه سهمیه بنزین کارتی تغییر نمی‌کند و همچنین سهمیه خودروها هم برای خودروهای عمومی و‌ آزاد تغییر نمی‌کند، بلکه سهمیه‌ای که تا کنون در کارت سوخت خودرو واریز می‌شد، در طرح یارانه‌ای بنزین برای همه دارندگان کدملی به حساب سرپرستان خانوار برای هر فرد ماهانه ۲۰ لیتر اعتبار بنزین واریز می‌شود که افراد می‌توانند به پمپ بنزین مراجعه کرده و برای خودروی خود سوخت گیری کنند و برای کسانی هم که ماشین ندارند این سهمیه قابل مصرف است و یا برای دیگران قابل نقل و انتقال است.

وی گفت‌: به زودی یک اپلیکیشن راه‌اندازی و به مردم جزیره کیش معرفی می‌شود که چگونه بتوانند سهمیه سوخت خود را به صورت کارت به کارت منتقل کنند و آن را در بازار به قیمت آزاد ۳۰۰۰ هزار تومان بفروشند، بنابراین قیمت بنزین تغییری نکرده و قیمت سهمیه‌ای ۱۵۰۰ و قیمت آزاد حداکثر ۳ هزار تومان است.

مجری طرح یارانه‌ بنزین برای همه در کیش گفت: کارت سوخت برخی از افراد که دارای ذخیره بنزین از ماه‌های قبل است این ذخیره محفوظ می‌ماند و فعلاً زمانی برای استفاده از سهمیه سوخت در نظر گرفته نشده تا با تقاضا و هجوم مردم به پمپ‌ بنزین‌ها مواجه نشویم، همچنین برای دریافت این سهمیه نیازی به ثبت‌نام و یا افتتاح حساب نیست و فقط نیاز به اطلاع‌رسانی به شهروندان جزیره کیش دارد که به احتمال زیاد تا قبل از نیمه دی ماه امسال این طرح اجرا می‌شود.

شمسیان این را هم گفت: اطلاعات سرپرستان خانوار در بانک اطلاعاتی بر اساس کدملی افراد و تعداد افراد خانوار موجود است و همان حسابی که یارانه افراد در آن واریز می‌شود سهمیه بنزین هم به آن اختصاص می‌یابد و نیازی به دریافت کارت جدید بانکی هم نیست و بر اساس کدملی افراد سهمیه ماهانه ۲۰ لیتر بنزین برای هر نفر اختصاص می‌یابد.

مجموع یارانه‌های دریافتی سال ۱۴۰۱

بر این اساس می‌توان گفت یارانه نقدی خانوارها و یارانه معیشتی به قوت خود باقی است و یارانه ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومانی جدیدی هم قرار است پرداخت شود.

با این حساب یک خانوار چهار نفره در سال آینده چقدر یارانه دریافت می‌کند؟ مبلغ یارانه نقدی برای همه افراد ثابت است و ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است. یک خانوار چهار نفره در هر دهکی که باشد، ماهانه ۱۸۲ هزار تومان یارانه نقدی دریافت می‌کند.

جز این یک خانوار چهار نفره ماهانه ۱۷۲ هزار تومان یارانه معیشتی یا یارانه بنزین دریافت می‌کنند. حالا قرار است یارانه جدیدی هم به حساب این خانوارها واریز شود. مبلغ یارانه جدید برای یک خانوار چهار نفره ۴۸۰ یا ۳۶۰ هزار تومان است.

با توجه به اینکه این یارانه قرار است به دهک‌های پایین درآمدی پرداخت شود، می‌توان گفت خانوارهای ۵ تا ۷ دهک اول جامعه هر سه این یارانه‌ها را دریافت می‌کنند.

پس یک خانوار چهار نفره که در دهک اول تا چهارم قرار دارد، سال آینده در مجموع ۸۳۴ هزار تومان یارانه می‌گیرد. یک خانوار چهار نفره که در دهک پنجم تا هفتم قرار دارد ۷۱۴ هزار تومان یارانه نقدی می‌گیرد.