سالک به تهران رسید

گزارش های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حاکی از آن است که امسال ۱۰ هزار و ۵۰۸ مورد ابتلا به بیماری سالک در کشور ثبت شده و کنترل این بیماری نیازمند همکاری های بین بخشی است.

بیماری پوستی سالک بر اثر گزش نوعی پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود و در ایران دو نوع سالک شهری نوع خشک و روستایی یا نوع مرطوب وجود دارد، در سالک روستایی، موش‌های صحرایی مخزن بیماری هستند و پشه خاکی ماده پس از خونخواری از موش صحرایی مبتلا، آلوده می‌شود و با گزش فرد سالم باعث انتقال بیماری می‌شود.

در سالک شهری، مخزن بیماری بیشتر بیماران مبتلا و به طور تصادفی سگ‌ها هستند، به این ترتیب پشه خاکی ماده پس از خونخواری از اطراف زخم سالک، آلوده شده و با گزش فرد سالم باعث انتقال بیماری می‌شود.

سالک یک بیماری پوستی انگلی و مشترک بین انسان و حیوان است که در اثر گزش پشه خاکی ماده و انتقال انگل سالک ایجاد و اغلب به شکل یک زخم دیده می‌شود.

این بیماری در چندین منطقه از جهان از جمله آمریکای جنوبی، شمال آفریقا و خاورمیانه شیوع دارد. در خاورمیانه ایران، عراق، ‌ افغانستان و سوریه یکی از شایع ترین مناطق سالک خیز هستند و بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد سالک جهان در ۱۰ کشور وجود دارد که کشور ما هم جزو آنها است.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه در جهان حدود ۷۰۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر مبتلای جدید به سالک شناسایی می‌شوند،  در سال ۲۰۱۹ حدود ۸۷ درصد موارد جدید ابتلا در جهان در ۱۰ کشور شامل افغانستان، ‌ الجزایر، برزیل، کلمبیا، ‌ ایران، ‌ عراق، لیبی، ‌ پاکستان، سوریه و تونس بوده است.

کنترل بیماری سالک 

رئیس مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه گفت: بیماری سالک اکنون  در مناطق روستایی استان تهران مشاهده شده و اگر سریع اقدام کنیم می‌توانیم امیدوار باشیم بیماری هم به سرعت کنترل شود. کارهایی که وزارت بهداشت انجام می‌دهد، برای کنترل ناقلین بیماری است که بررسی حشره‌شناسی انجام می‌دهد و حشرات مزاحم را کنترل می‌کند و اگر لازم باشد این مراقبت‌ها را تشدید شود.

محمد مهدی گویا اظهار داشت: درمان بیماری سالک نیز اهمیت دارد. بیمار باید حدود یک ماه تحت مراقبت‌های خاص در مراکز بهداشتی باشد و به صورت زمانبندی شده دارو دریافت کند و پس از اتمام درمان هم باید تحت درمان باشد و پس از درمان مواظب باشد که زخمش پوشیده باشد که مهم‌ترین اقدام پیشگیری است.  

وی به مدیریت بیماری سالک در کشور اشاره کرد و ادامه داد: مدیریت سالک در کشور چند بخشی است و سازمان‌های مختلف باید درگیر باشند، موضوع کنترل حیوانات ولگرد، پسماندها و جمع‌آوری زباله و نخاله ساختمانی اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا هر کدام از آنها می‌تواند منبع این  بیماری در یک منطقه‌ای باشد.

گویا تصریح کرد: اگر اقدامات پیشگیرانه به صورت هماهنگ در زمان مناسب انجام نشود، بیماری سالک گسترش می‌یابد. کنترل این بیماری نسبت به گذشته به سادگی میسر نیست و کنترل سختی دارد که گاهی سال‌ها کنترل آن طول  می‌کشد.

رئیس مرکز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت از مردم خواست با مسئولان بهداشتی کشور همراهی کنند و توصیه آنها را جدی بگیرند. رعایت بهداشت محیط زندگی در داخل و خارج از منزل و اطراف آن اهمیت بالایی دارد.  

حیوانات اهلی می توانند در گسترش سالک موثر باشند

کارشناس بهداشت نیز در این زمینه می گوید: سالک از طریق انگلی به نام انگل لیشمانیوز ایجاد شده، این انگل در داخل بدن پشه خاکی ماده زندگی  و در ماه های گرم سال از غروب تا طلوع آفتاب فعالیت کرده و در طول روز در جاهای خنک مانند لانه پرندگان یا لانه جوندگان و در اتاق پشت کمد زیر تخت و غیره  استراحت می کند.

هایده پروین  اظهار داشت: حیوانات اهلی مانند سگ می توانند در گسترش بیماری سالک موثر باشند و از طریق گزش پشه خاکی می‌تواند این بیماری را به انسان سالم منتقل کند، این پشه بسیار کوچک و اندازه آن حدود یک سوم پشه‌های معمولی بوده و به سختی با چشم غیر مسلح قابل تشخیص است.

وی ادامه داد: در ایران دو نوع سالک وجود دارد، سالک نوع مرطوب و نوع خشک، سالک شهری یا خشک مخزن بیماری عمدتا افراد مبتلا و سگ ها هستند. پشه خاکی ماده پس از نیش زدن موجود آلوده به انگل، آلوده و در صورت نیش زدن فرد سالم باعث انتقال بیماری می شود.

پروین تصریح کرد: در سالک نوع روستایی یا مرطوب موش های صحرایی مخزن این بیماری هستند و پشه خاکی ماده پس از نیش زدن موش صحرایی مبتلا، آلوده شده و نیش مجدد در فرد سالم باعث انتقال بیماری به او می شود و اثر سالک بر روی پوست، ضایعه زخم مانند است.

این کارشناس بر رعایت مسائل بهداشت فردی و عمومی، خود مراقبتی و آموزش در پیشگیری از این بیماری سالک تاکید کرد.